مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه به عنوان یکی از مراکز زیر مجموعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی متولی تحقیقات کشاورزی منابع طبیعی و نیز آموزش کشاورزی در استان کرمانشاه می باشد که پس از حدود 5 دهه فعالیت در قالب ساختارهای متفاوت اداری، در سال 1394 با مرکز آموزش جهادکشاورزی کرمانشاه ادغام و پس از آن تحت نام "مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه" فعالیت می نماید.
پیشینه تحقیقات کشاورزی
فعالیت های پژوهش کشاورزی در استان کرمانشاه با تأسیس بخش‌های تحقیقات کشاورزی که به‌طور مستقیم زیر نظر مؤسسات تحقیقاتی غالبا مستقر در تهران فعالیت می کردند آغاز شد. نخستین بخش راه اندازی شده در استان کرمانشاه، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند بود که از سال 1342 فعالیت خود را زیر نظر موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند آغاز نمود. بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی نیز دیگر بخشی بود که در سال 1344 و تحت نظر موسسه اصلاح و تهیه بذر و نهال آغاز به کار نمود. بخش تحقیقات خاک و آب از سال 1347، بخش تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی از سال 1351، بخش تحقیقات دامپروری و بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع از سال 1365 راه اندازی و فعالیت تحقیقاتی خود را شروع نمودند. در راستای اجرای سیاست های وزارت متبوع و به منظور تمرکز بخش های تحقیقاتی مختلف در نیمه دوم سال 1367 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه تأسیس و کار خود را آغاز نمود. بعد از ادغام وزارتخانه های کشاورزی و جهاد سازندگی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه در نیمه دوم سال 1381 در محل مرکز تحقیقات کشاورزی سابق به فعالیت خود در شکل جدید ادامه داد. فعالیت های آموزشی کشاورزی در استان کرمانشاه نیز در سال 1331 با تاسیس دانشسرای کشاورزی آغاز شد. همچنین مرکز آموزش جهاد سازندگی کرمانشاه فعاليت خود را از سال 1361 در زمينه آموزش هاي عقيدتي و ضمن خدمت كاركنان آغاز نمود. در حال حاضر با 8 بخش تحت عناوين علوم زراعي و باغي، گياهپزشكي، خاك و آب، چغندرقند، آبخيزداري، جنگل ها و مراتع، علوم دامي و بررسی های اقتصادي فعاليت مي‌كند. با عنايت به اهداف ساماندهي ايستگاه هاي تحقيقاتي و اصلاح ساختار و برگزاري جلسات كارشناسي، در حال حاضر اين مركز داراي 3 ايستگاه، يك پرديس تحقيقاتي و آموزشي و 2 مزرعه تحقيقاتي است كه محل اجراي طرح ها و پروژه هاي تحقيقاتي مي باشند. در اين استان 2 ايستگاه چند منظوره و 2 ايستگاه يك منظوره (اختصاصي) با زمينه فعاليت و گرايشات تحقيقاتي زراعي- باغی، گياهپزشكي، خاك و آب و علوم دامي و يك عرصه آموزشي وجود دارد. مساحت زيربناي كليه ايستگاه ها، پايگاه ها و مزارع تحقيقاتي و آموزشي 26471 مترمربع و عرصه ها 38516 هكتار مي باشد.
نخستین یکپارچه سازی:
- تشکیل مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان؛ در راستای اجرای سیاست‌های وزارت کشاورزی و به منظور تمرکز بخش‌های تحقیقاتی مختلف در نیمه دوم سال 1367 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه متشکل از 6 بخش تحقیقاتی شامل: بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، بخش آفات و بیماری‌های گیاهی، بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر، بخش خاک و آب، بخش جنگل و مرتع و بخش دامپروری آغاز به کار نمود.سه واحد اداری، مالی و خدمات فنی و سه ایستگاه تحقیقاتی سرارود، ماهیدشت و اسلام‌آباد غرب نیز خدمات لازم را به منظور انجام پشتیبانی‌های در اختیار بخش‌های تحقیقاتی موصوف قرار می‌دادند.در سال 1370 و به دنبال اجرای قانون تفکیک وظایف وزارتین سابق جهادسازندگی و کشاورزی، بخش‌های تحقیقات دامپروری و جنگل و مرتع از این مرکز منفک گردید و به سازمان جهادسازندگی سابق پیوستند. با تشکیل و استقرار معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم در ایستگاه سرارود، این ایستگاه نیز در پایان سال 1379 از مرکز تحقیقات کشاورزی کرمانشاه جدا شد و به عنوان معاونت موسسه تحقیقات دیم کشور به کار خود ادامه می‌دهد. مرکز تحقیقات کشاورزی کرمانشاه نیز با داشتن چهار بخش پژوهشی، گیاه‌پزشکی، خاک و آب، اصلاح و تهیه نهال و بذر و اصلاح و تهیه بذر چغندرقند و نیز گروه بررسی‌های اقتصادی انجام فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی خویش را پیگیری می نمود.
دومین یکپارچه سازی تحقیقاتی:
- ادغام با مرکز تحقیقات جهاد سازندگی؛ در نیمه دوم سال 1381 و با ادغام دو وزارتخانه کشاورزی و جهادسازندگی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه تاسیس شد که در محل ساختمان مرکز تحقیقات کشاورزی سابق و در شکل جدیدش که دارای 9 بخش و یک واحد تحقیقاتی بود فعالیت خود از سر گرفت.
پیشینه آموزش کشاورزی استان
1-مرکز آموزش کشاورزی کرمانشاه:
آموزش کشاورزی در استان کرمانشاه نیز در سال 1331 با تاسیس دانشسرای کشاورزی، تحت نظر اداره فرهنگ آن هنگام و با هدف تربیت معلم برای مدرس روستايي (در محلي واقع در شهر کرمانشاه روبروی سازمان جهاد کشاورزی کنوني) آغاز شد. در سال 1337 دانشسرای کشاورزی تربیت تكنسین ماهر درجه 2 را نیز به وظايف خود افزود و عنوان «مركز آموزش كشاورزی» را برای آن برگزيد.
این روند تا هنگامي که دانشسرای کشاورزی از اداره فرهنگ وزارت فرهنگ وقت جدا شده و به وزارت آموزش و پرورش و تعلیمات حرفه ای منتقل شد، ادامه داشت تا اینکه آن مرکز در سال 1345 به وزارت كشاورزی و منابع طبیعي منتقل شد.
در سال های آغازين جنگ تحمیلي ساختمان مركز آموزش كشاورزی كرمانشاه به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي واگذار و يكصد و چهار هكتار از اراضي قريه كلیايي ماهیدشت توسط هیئت واگذاری زمین در اختیار مركز آموزش قرار گرفت. پس از واگذاری زمین، ايجاد ساختمان ها و تأسیسات مرکز کنونی در دو فاز طي سال های 1361 تا 1367 و 1369 تا 1375 آغاز و به انجام رسید و بدین ترتیب مرکز آموزش کشاورزی کرمانشاه در این ناحیه از استان مستقر شد.
2- مرکز آموزش جهاد سازندگي کرمانشاه:
این مرکز که فعالیت خود را از سال 1361 در زمینه آموزش های عقیدتي و ضمن خدمت كاركنان آغاز نموده بود از سال 1365 اعزام همكاران به دوره های معادل، مأموريت آموزشي و بورس تحصیلي را نیز به عهده گرفت به مرور فعالیت های آموزشی مقطع دار را نیز آغاز نمود.
3- مرکز آموزش کشاورزی سرپلذهاب:
مرکز آموزش کشاورزی سرپل ذهاب نیز به عنوان يکي ديگر از مراکز تشکیل دهنده مرکز آموزش جهاد کشاورزی استان کرمانشاه که در سال 1355 به عنوان مرکز آموزش کشاورزی فعالیت خود را آغاز نموده است در سال 1383 به مجموعه ملحق شد. اين مرکز دارای 14 هکتار زمین زراعي، مجموعه کلاس های آموزشي، سالن اجتماعات، نمازخانه، سالن ورزشي، آزمايشگاه، خوابگاه و ... مي باشد.
ادغام مراکز آموزش کشاورزی
تشکیل مرکز آموزش جهاد کشاورزی کرمانشاه:
مرکز آموزش جهادکشاورزی کرمانشاه واقع در ماهیدشت که حاصل ادغام سال 1383 دو مرکز کشاورزی کرمانشاه و جهادسازندگي کرمانشاه به علاوه مرکز آموزش کشاورزی سرپل ذهاب بوده است، فعالیت خود را در قالب جديد و با نام "مرکز آموزش جهادکشاورزی کرمانشاه" آغاز نمود در ماهیدشت در کیلومتر 20 جاده کرمانشاه - اسلام آبادغرب مستقر بوده و دارای 87 هکتار اراضي زراعي تولیدی است که تماما تحت پوشش سیستم آبیاری تحت فشار مي باشد، 4 هکتار باغ، 13 هکتار فضای؛ آموزشي، اداری، کتابخانه (با داشتن بیش از 3300 عنوان کتاب)، فضای سبز، سالن آمفي تئاتر (با ظرفیت 224 نفر)، کارگاه های ماشین آلات، سالن غذاخوری (با ظرفیت 350 نفر)، سالن ورزشي سرپوشیده و روباز، نمازخانه، 2 باب مهمانسرا، 2 باب خوابگاه (جمعا در 4 طبقه) و ... از دیگر امکانات این مرکز می باشد.
در حال حاضر مرکز آموزش جهاد کشاورزی کرمانشاه در ماهیدشت دارای 31 باب کلاس درس، آزمايشگا ههای: علوم، حشرهشناسي، علوم زراعي، حفظ نباتات و گیاهشناسي و نیز کارگاههای آموزشي: کامپیوتر، ماشین آلات کشاورزی مي باشد و در زمینه آموزش علمي کاربردی، آموزش کوتاه مدت کارکنان، آموزش بهره برداران بخش کشاورزی و آموزش دانش آموزان شاخه کاردانش کشاورزی در دو مرکز کرمانشاه و سرپل ذهاب فعالیت دارد.
ادغام مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی در سال 1394
در ابتدای سال 1394 و بنا بر تصمیم هیات امنای سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دو مرکز تحقیقات کشاورزی کرمانشاه و مرکز آموزش جهاد کشاورزی کرمانشاه (که خود حاصل ادغام مرکز آموزش کشاورزی سرپل ذهاب، مرکز آموزش کشاورزی کرمانشاه و مرکز آموزش جهادسازندگی کرمانشاه بود) در هم ادغام گردیدند تا بر اساس ساختار جدید، کلیه فعالیت های پژوهشی و آموزش کشاورزی استان به صورت یکپارچه و تحت نام مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه به انجام رسد.